Zima w Trømso. Zdjęcie: Diana Robinson
Boże Narodzenie w Norwegii to czas poświęcony rodzinie i przyjaciołom, a także wspólnemu wypoczynkowi. Tradycyjnie rodzice razem z dziećmi pieką ciasteczka i robią choinkowe ozdoby – łańcuchy i koszyczki – do których wkładają słodycze, orzechy lub owoce.
Adwent
Przedsmak świąt daje adwent. Rodziny i przyjaciele zbierają się razem w każdą z czterech kolejnych niedziel, aż do Wigilii, aby zapalić następną świecę. W ten właśnie sposób świętuje się oczekiwanie na narodziny Jezusa. Wiele dzieci przez cały miesiąc chodzi do szkoły w mikołajowych czapkach z wielkim pomponem. Popularne jest także czytanie dzieciom przed snem opowieści wigilijnych.
Krótsze i ciemniejsze dni zamieniają okres przedświąteczny w Norwegii w szczególnie przytulną porę roku, z dymem wydobywającym się z licznych kominów w całym kraju oraz świecami rozświetlającymi wnętrza domów w zimne, grudniowe wieczory.
Dzień Świętej Łucji
13 grudnia to pierwszy dzień obchodów Bożego Narodzenia w Szwecji, Danii i Norwegii. Dzień ten znany jest również jako najkrótszy dzień w roku – tzw. przesilenie zimowe wg. starego kalendarza gregoriańskiego. Jest to jeden z niewielu dni świątecznych, przestrzeganych w Skandynawii. Dzień Świętej Łucji najczęściej obchodzi się w szkołach i przedszkolach, ale ostatnio został on włączony do liturgii Adwentu przez państwowy kościół Norwegii, dzięki czemu także w kościołach organizowane są tradycyjne dla tego dnia uroczyste procesje dziewcząt z płonącymi świecami.
Świąteczne tradycje
Boże Narodzenie w Norwegii to przede wszystkim czas poświęcony rodzinie i przyjaciołom oraz okazja do spotkań przy dobrym jedzeniu, a także odpoczynku i wyjazdu za miasto. Świąteczne kolory – zielony i czerwony – królują w każdym sklepie i domu.
Bożonarodzeniową tradycją w norweskim domu jest też rodzinne pieczenie uwielbianych przez wszystkich tradycyjnych ciasteczek (7 rodzajów!) oraz robienie specjalnych choinkowych ozdób – łańcuchów i koszyczków z kolorowego papieru. Ozdoby zawiesza się na choince, a do koszyczków wkłada się słodycze, orzechy lub owoce.
W wielu domach rodziny wspólnie budują piernikowe domki, ozdobione różnokolorowymi cukierkami, aby później połamać je i zjeść na szczęście. Piernikowe domki stanowią wyjątkową ozdobę podczas Świąt.
Zdjęcie: Ragge Strand
Wigilia
Najuroczyściej obchodzi się Wigilię. Ok. godz. 17.00 w wieczór wigilijny zaczynają bić dzwony kościelne, obwieszczając początek Świąt Bożego Narodzenia. Wiele rodzin udaje się wtedy do kościoła na modlitwę.
Większość Norwegów zasiada tego dnia do uroczystej kolacji, której głównym daniem są pinnekjøtt – solone jagnięce żeberka lub ribbe – wieprzowe żeberka.
Pozostałe dania wieczerzy wigilijnej są bardzo różne, zależnie od regionu. Generalnie na wschodzie, nad morzem je się rybę, a na zachodzie mięso. Dania serwowane są z gotowanymi ziemniakami, kiełbaskami, plackami mięsnymi i borówkami.
Tradycyjnymi napojami są norweskie piwo i norweska wódka aquavit. Dzieci dostają julebrus – typowy, bożenarodzeniowy napój w czerwonym kolorze, bardzo słodki i gazowany. Ulubionym deserem na stole jest krem ryżowy. Szczęśliwiec, który znajdzie w swym kremie ukryty przez gospodynię migdał, otrzymuje nagrodę w postaci świnki z marcepanu.
Po wieczerzy cała rodzina tańczy wokół udekorowanej choinki i śpiewa tradycyjne noreweskie kolędy.
Norweski julenisse jest znacznie mniej skomercjalizowanym krewnym amerykańskiego Świętego Mikołaja. Bardziej przypomina elfa lub krasnoludka i lubi płatać figle. W Wigilię należy go poczęstować dużą porcją owsianki, aby był grzeczny.
Zgodnie z norweską tradycją ludową, w każdym gospodarstwie na wsi mieszka ukryty w stodole Krasnal. Jeśli gospodarz nie dba o niego odpowiednio, może go spotkać z jego strony wiele psot i złośliwości. Dlatego też wiele rodzin w Boże Narodzenie wystawia swoim krasnoludkom miseczki z kaszką ryżową, suto okraszoną cukrem i cynamonem.
25 i 26 grudnia
W Boże Narodzenie większość rodzin spożywa uroczysty posiłek w porze późnego śniadania, obiadu, bądź wczesnej kolacji. Na stołach pojawia się pieczony indyk, a także przeróżne dania z ryb, suszonego mięsa oraz specjalne bożonarodzeniowe kiełbaski.
W tym dniu w kościołach odbywa się specjalna msza, a w wielu instytucjach i szkołach organizowane są przyjęcia bożonarodzeniowe z kolędowaniem wokół choinki i poczęstunkiem, składającym się z ciasteczek i gorących napoi. Dzieci, przebrane za gnomy, odwiedzają kolejne domy, gdzie w zamian za zaśpiewanie kolędy dostają łakocie.
Zdjęcie: www.mojanorwegia.pl
Okres między Wigilią a Nowym Rokiem nazywany jest “romjul”.
Świąteczne drzewko
Bardzo ważnym elementem norweskich świąt jest sosnowe lub świerkowe drzewko, choć tradycja ta zadomowiła się tam dopiero w 1900 roku. Najbardziej znane drzewka, wysyłane każdego roku na Święta prosto z norweskiego lasu, stoją na Union Station w Waszyngtonie oraz na Trafalgar Square w Londynie.
Tradycję tę zapoczątkowano w 1947 roku, kiedy to władze brytyjskie dostały z Oslo po raz pierwszy wspaniałe bożonarodzeniowe drzewko w podziękowaniu za okazaną Norwegii pomoc i wsparcie w czasie okupacji hitlerowskiej.
Piernikowe Miasteczko
Zdjęcie: Terje Rakke/Nordic life/IN
W norweskim Bergen powstaje co roku największe na świecie Piernikowe Miasteczko – Pepperkakeby. Dzięki przedszkolakom, uczniom miejscowych szkół, a także firmom i tysiącom innych osób, w każde święta Bożego Narodzenia od 1991 roku w Bergen powstaje ogromne miasteczko z pierników. Każdy, początkujący czy zaawansowany budowniczy może przynieść własnoręcznie zrobiony domek, a od każdego budynku, który zostanie dostarczony do piernikowego miasteczka, organizator Bergens Tidende przekaże 20 koron norweskich dla organizacji Save the Children.
Zorza polarna, targi świąteczne i inne atrakcje
Ten, kto chce poczuć prawdziwie norweski klimat Świąt, powinien odwiedzić miejscowy targ ze świątecznymi straganami, wybrać się na zimowy koncert lub występ artystyczny, albo udać się za koło podbiegunowe, aby obejrzeć bajecznie kolorową zorzę polarną.
Zdjęcie: Bjørn Jørgensen Według magazynu Travel & Leisure z grudnia 2009, Tromsø jest jednym z najlepszych miejsc na świecie do obchodów Świąt Bożego Narodzenia. Ma się tam szansę zobaczyć zorzę polarną i doświadczyć magii Świąt za kołem podbiegunowym. Goście mogą skorzystać także z psich zaprzęgów, wspaniałego jedzenia i cudownych widoków ze szczytu okalających miasto gór, na które wwiezie ich kolejka linowa.
Targi świąteczne, zimowe koncerty i występy w tym okresie oferuje większość norweskich miast. W Oslo odbywa się rokrocznie wiele otwartych dla publiczności imprez zimowych. Z kolei Bergen słynie z Miasteczka Piernikowego, zimowych koncertów i innych uroczystości. Drewniane miasto Røros wygląda naprawdę magicznie w grudniu, a całorocznego sklepu bożenarodzeniowego Tregaarden’s Christmas House w Drøbak (jedynego tego rodzaju w całej Skandynawii) po prostu nie można nie odwiedzić! Huta szkła Hadeland Glassverk pod Oslo także prowadzi całoroczny sklepik świąteczny, w którym można nabyć wyroby szklane spod ręki miejscowych rzemieślników.
(http://www.amb-norwegia.pl/news_and_events/komunikaty/Boe-Narodzenie-w-Norwegii/#.VJKkktKG9A0)